Pełnomocnictwo – nowy rozdział Ordynacji podatkowej

W Ordynacji podatkowej z 1-szym stycznia 2016 r. pojawi się szczególne novum, a będzie to rozdział 3a zatytułowany „Pełnomocnictwo”. W końcu postanowiono uporządkować i opracować temat pełnomocników w postępowaniu podatkowym. Cóż za rozmach.

Pojawi się Centralny Rejestr Pełnomocników Ogólnych, który prowadzić będzie minister właściwy do spraw finansów publicznych. To właśnie minister będzie umieszczał w nim informacje o udzieleniu pełnomocnictwa, o jego zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu. Obowiązek zgłoszenia informacji dotyczących pełnomocnictwa ogólnego leży po stronie mocodawcy i ma być spełniony wyłącznie w formie dokumentu elektronicznego. Aczkolwiek pojawiają się pewne odstępstwa od tej zasady. Po pierwsze, informacje mogą zgłaszać również pełnomocnicy profesjonalni (adwokat, radca prawny, doradca podatkowy). Po drugie, w przypadku problemów technicznych, pełnomocnictwa ogólne będą składane  w formie pisemnej wg wzoru. Po trzecie, pełnomocnictwa będą mogły być zgłaszane za pośrednictwem Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Dostęp do Rejestru będą miały organy podatkowe i organy kontroli skarbowej.

Pełnomocnikiem strony może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych – i w tym zapisie nie widać rewolucji. Nie dziwią również pewne odstępstwa dotyczące prawa celnego. Warto jednak wspomnieć, że w kwestiach mniejszej wagi wynikających w toku postępowania, organ podatkowy może nie żądać pełnomocnictwa, jeżeli pełnomocnikiem jest małżonek strony, a nie ma wątpliwości co do istnienia i zakresu jego upoważnienia do występowania w imieniu strony.

W pełnomocnictwie należy wskazywać również NIP mocodawcy i pełnomocnika, a w przypadku nierezydentów – nr i serię paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość lub inny nr identyfikacyjny. Powinien w nim znaleźć się też adres do doręczeń w kraju tego pełnomocnika lub adres elektroniczny, gdy mowa o pełnomocniku profesjonalnym.

Podzielono pełnomocnictwa na 3 kategorie: ogólne, szczególne, do doręczeń. Pojawia się też instytucja tymczasowego pełnomocnika szczególnego.

Pełnomocnictwo ogólne:

• upoważnia do działania we wszystkich sprawach podatkowych oraz w innych sprawach należących do właściwości organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej;
• za pełnomocnika ogólnego strony uznaje się kuratora wyznaczonego przez sąd na wniosek organu podatkowego;
• obowiązki zgłoszeniowe związane z Centralnym Rejestrem Pełnomocnictw Ogólnych.

Pełnomocnictwo szczególne:

• upoważnia do działania we wskazanej sprawie podatkowej lub innej wskazanej sprawie należącej do właściwości organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej;
• forma udzielenia: na piśmie, w formie dokumentu elektronicznego lub zgłoszenie do protokołu.

Pełnomocnictwo do doręczeń:

• pełnomocnik do doręczeń wskazywany jest organowi, gdy ustanowiono więcej niż 1 pełnomocnika o tym samym zakresie działania lub ustanowiono pełnomocnika ogólnego i szczególnego w tej samej sprawie;
• stosuje się przepisy dot. pełnomocnictwa szczególnego;
• obowiązek ustanowienia w kraju pełnomocnika do doręczeń, gdy strona:

1. zmienia adres miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu na adres w państwie spoza UE;
2. nie ma miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu w Polsce lub w innym państwie UE i składa w kraju wniosek o wszczęcie postępowania lub w kraju doręczono jej postanowienie o wszczęciu postępowania.

Tymczasowy pełnomocnik szczególny:

• w sprawie niecierpiącej zwłoki wyznaczony dla osoby nieobecnej;
• upoważniony do działania do czasu wyznaczenia przez sąd kuratora dla osoby nieobecnej ;
• wyznacza organ podatkowy;
• pełnomocnikami członkowie rodziny osoby nieobecnej (jeżeli wyrażą zgodę), jeżeli brak jest ich zgody – doradca podatkowy.

Podsumowując, Centralny Rejestr to krok słuszny i powinien uczynić postępowania przejrzystrzymi. Nie do końca jestem przekonana do tego, czy aż tak kazuistyczna regulacja pełnomocnictw musi wejść w życie. Czasem bywa tak, że kodeks cywilny w swej prostocie jest zbyt skomplikowany.