Umowa cash poolingu bez PCC

Cash pooling to dość nowa usługa bankowa, która kierowana jest do Grup kapitałowych i służyć ma lepszemu gospodarowaniu środkami finansowymi Grupy. Ze względu na swoją specyfikę, umowę cash poolingu trudno potraktować jak pożyczkę, tym samym opodatkować podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Usługa cash poolingu umożliwia Grupie kapitałowej, do której należą Pool Leader oraz Uczestnicy Systemu, bardziej efektywne, codzienne zarządzanie środkami pieniężnymi i kredytami (a zatem z jednej strony – maksymalizację przychodów odsetkowych, a z drugiej– minimalizację obciążeń z tytułu obsługi zadłużenia). Umowa ta wpływa zatem na umocnienie konkurencyjności całej Grupy kapitałowej oraz umożliwi korzystanie przez poszczególne spółki z Grupy ze wspólnej płynności finansowej całej Grupy kapitałowej. Umowa cash poolingu, do której przystąpią Pool Leader oraz Uczestnicy Systemu jest zatem umową nienazwaną (ustawa Kodeks cywilny – w części zobowiązaniowej – nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy), której celem jest polepszenie płynności finansowej spółek wchodzących w skład Grupy kapitałowej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W ramach usługi cash poolingu realizowanej mocą postanowień umowy, bank jest zobowiązany realizować przepływy pieniężne wyłącznie pomiędzy Pool Leaderem a każdym z Uczestników Systemu, w wyniku których saldo Source Account jest codziennie sprowadzane do zera. Środki wynikające z dodatniego salda na Source Account są automatycznie przenoszone na Target Account. W przypadku, gdy saldo na Source Account będzie ujemne, Source Account będzie zasilany ze środków na Target Account, bądź z dostępnego na Target Account limitu kredytowego. W rezultacie powyżej opisanych przelewów, saldo Source Account będzie wynosić zero, przy czym saldo to nie będzie odwracane następnego dnia.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych  zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.

Konstrukcja umowy cash poolingu, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących spółek, choć podobna do umowy pożyczki wymienionej w powyższym katalogu, nie wyczerpuje istotnych jej znamion . W przedmiotowym systemie zarządzania płynnością niektóre spółki z Grupy kapitałowej mogą posiadać chwilowo wolne środki finansowe, podczas gdy inne mogą posiadać niedobór tych środków. Z tytułu uczestnictwa w powyższych transakcjach dla wszystkich spółek grupy kapitałowej powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia lub realizacji umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Umowa cash poolingu nie przyjmie charakteru żadnej z czynności wymienionych w katalogu określonym w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC – omawiane czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zobacz:

– interpretację indywidualną Dyrektora IS w Katowicach z dnia 7 maja 2015 r. (IBPBII/1/4514-75/15/MD).