Proponowany bonus – zwiększenie o 25 % podstawy obliczania emerytury

W sejmie znaduje się projekt zmian ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zakłada zwiększenie podstawy obliczania emerytur o 25 %.

Bonus ma objąć ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1948 roku, posiadających co najmniej 25-letni okres składkowy, którzy przed przejściem na emeryturę po osiągnięciu wieku emerytalnego, nie korzystali z innych świadczeń emerytalno-rentowych.

Z uzasadnienia ustawy zmieniającej wynika, że propozycja ma poprawić pozycję finansową osób urodzonych po 1949, w stosunku do tych sprzed tego roku. W wyniku reformy systemu ubezpieczeń społecznych wprowadzono oddzielne składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, ponieważ wyodrębniono fundusz emerytalny i rentowy. Zmiany te mają znaczenie dla osób urodzonych po 1948 r., ponieważ wysokość emerytury tych osób jest pochodną wyłącznie składek emerytalnych i nie ma możliwości obliczenia emerytury od sumy kwot składek emerytalnych i rentowych nawet wówczas, gdy osoba, która przeszła na emeryturę, nigdy wcześniej nie pobierała świadczenia z funduszu rentowego. Natomiast w tzw. starym systemie emerytalnym, dotyczącym osób urodzonych przed 1949 r., wydzielenie składki emerytalnej i rentowej nie ma negatywnego znaczenia, bo do obliczenia podstawy wymiaru emerytury przyjmuje się przychód z pracy, który stanowił podstawę wymiaru składek zarówno na ubezpieczenia emerytalne jak i rentowe, a nie wyłącznie kwotę składek na jeden z rodzajów ubezpieczenia. Podstawę obliczenia emerytury wg nowych zasad stanowi wyłącznie składka na ubezpieczenie emerytalne (z uwzględnieniem kapitału początkowego dla osób, które pracowały przed 1999 r.).

Ponoć nowa regulacja zachęcać ma do dłuższej aktywności zawodowej w celu osiągnięcia co najmniej 25-letniego okresu składkowego oraz zniechęcać do starań o prawo do świadczeń emerytalno-rentowych przed osiągnięciem wieku emerytalnego.

Ustawa ma wejść w życie z dniem pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu od dnia ogłoszenia ustawy. I w tej kwestii zastrzeżenia wnosi Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jego zdaniem miesięczny okres jest zbyt krótki na wdrożenie nowych rozwiązań. Potrzeba bowiem 12 miesięcy na rozległą modyfikację systemu informatycznego ZUS – przeprowadzenie postępowania przetarghowego, w celu wyłonienia wykonawcy tych zmian, zbudowania oprogramowania, jego przetestowanie i wdrożenie.

Tego typu bonus powinien cieszyć (bo kto by się sprzeciwiał większej emeryturze). Martwię się jednak o kilka spraw:

1. Czy ZUS rzeczywiście wprowadzi odpowiedni system, który prawidłowo wyliczy podstawę?

2. Czy wzrost wydatków od 0,5 mld zł pierwszym roku od wejścia w życie zmian do 7,3 mld zł w 2024 r zostanie zrekompensowany przez zwiększone wpływy ze składek osób pracujących?

3. Czy tego typu preferencja jest zgodna z art. 2 Konstytucji RP?