PIT – adwokat lub radca prawny w roli kuratora procesowego

Wynagrodzenie otrzymywane przez adwokatów i radców prawnych z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu to nie jedyne wynagrodznie, które może wypłacać sąd. Adwokat czy radca prawny, pełniąc funkcję kuratora procesowego, uzyskuje również wynagrodzenie z tytułu zastępstwa procesowego wykonując czynności na zlecenie sądu. Jak w takim razie wygląda rozliczenie owego przychodu?

Rozważania należy rozpocząc od sposobu interepretacji przepisów dotyczących wynagrodzenia z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez pełnomocnika z urzędu. Zgodnie z interpretacją ogólną MF, zależnie od formy prawnej w jakiej wykonuje on swój zawód, należy kwalifikować do źródła przychodów jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej u.p.d.o.f.) – w przypadku, gdy pomoc prawną z urzędu pełnomocnik wykonuje prowadząc działalność zawodową w formie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 lit. a u.p.d.o.f., a gdy czyni to w ramach innych form wykonywania swojego zawodu – wynagrodzenie to należy kwalifikować do źródła przychodów, jakim jest działalność wykonywana osobiście, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 tej ustawy.

Analogicznie można zatem potraktować wynagrodzenie za pełnienie funkcji kuratora procesowego, gdyż od strony prawa podatkowego, niczym się owe wynagrodzenia nie różnią. Również i w tym przypadku kluczowa jest forma wykonywania czynności – czy to w ramach działalności czy w ramach stosunku pracy.

Jeżeli sąd wypłaca wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji kuratora adwokatom lub radcom prawnym, którzy wykonują zawód w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej i w związku z wykonywaniem tego zawodu zostali przez sąd z urzędu ustanowieni kuratorami, to na sądzie nie ciążą obowiązki płatnika, tj. obowiązek obliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłacanego wynagrodzenia. W przeciwnym wypadku, wynagrodzenie będzie przychodem ze źródła jakim jest działalność wykonywana osobiście (stosunek pracy), a sąd jako płatnik obowiązany będzie do obliczenia, pobrania i wpłacenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych z tego tytułu.

Zobacz:

– interpretację ogólną Ministra Finansów z dnia 21 listopada 2013 r. (DD3/033/181/CRS/13/RD-90955/13),

– interpretację indywidualną Dyrektora IS w Katowicach z dnia 24 grudnia 2014 r. (IBPBI/1/415-1133/14/BK).