Pracownik też twórca

Pracownik nie jest wyłącznie żywym robotem wykonującym rozkazy przełożonych, ale także istotą myślącą potrafiącą stworzyć twórcze dzieło. Jak w takim przypadku wygląda sytuacja obliczania kosztów uzyskania przychodu w przypadku pracownika-twórcy?

Z jednej strony, pracownikowi przysługują zryczałtowane koszty uzyskania przychodów, z drugiej strony twórca może odliczyć 50%-owe koszty. Ten dysonans rodzi uzasadnione wątpliwości co do sposobu obliczania kosztów. Opowiedzenie się po jednej z możliwości, godzić może w równość opodatkowania biorąc pod uwage innych pracowników czy twórców.

To czy dana osoba może być uznana za twórcę, należy upatrywać w  przepisach ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2006 r., Nr 90, poz. 631, ze zm.). Kwestie prawne związane z powstaniem i nabyciem prawa autorskiego do utworów pracowniczych reguluje art. 12 tejże ustawy. Zgodnie z ust. 1 tego przepisu, jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.

Dla celów podatkowych z treści umowy o pracę winno wynikać, że obowiązki ze stosunku pracy obejmują także działalność twórczą, a wyodrębniona część wynagrodzenia stanowi honorarium za przeniesienie praw autorskich do utworu. Konieczne jest dokładne wyróżnienie tej części wynagrodzenia, która związana jest z wykonywaniem czynności czy prac objętych prawami autorskimi oraz pozostałej jego części związanej z wykonywaniem typowych obowiązków pracowniczych.

Przedstawiona analiza doprowadza do konklucji, że należy rozdzielić przychód z wynagrodzenia za pracę od przychodu z przeniesienia majątkowych praw autorskich. Koszty na poziomie 50% będą przysługiwać tylko wówczas, gdy istotnie praca wykonywana przez ww. pracowników okaże się twórcza. Natomiast w stosunku do wynagrodzenia zasadniczego będzie należało zastosować zryczałtowane koszty, wynikające z  art. 22 ust. 2 ustawy o PIT.

***

Możliwość odliczenia 50% kosztów uzyskania przychodu powstanie wówczas, gdy:

1. Praca wykonywana przez pracownika jest przedmiotem prawa autorskiego.

2. Pracownik jest twórcą – korzysta i rozporządza swoimi prawami.

3. Umowa o pracę przewiduje zróżnicowanie wynagrodzenia – wynagrodzenie zasadnicze i honorarium.

***

Osoba zatrudniona wykonująca pracę twórczą ma prawo do rozliczania kosztów zarówno jako pracownik i jako twórca. Tyle tylko, że tak jak rozdzielona jest praca, tak rozdzielone musi być wynagrodzenie, a na końcu koszty uzyskania przychodu.

Zobacz:

– interptretację indywidualną Dyrektora IS w Katowicach z dnia 4 grudnia 2014 r. (IBPBII/1/415-714/14/MK).