Swoboda kontraktowania vs czyn nieuczciwej konkurencji

We czwartek 16 października Trybunał Konstytucyjny pochyli się nad skargą konstytucyjną dotyczącą swobody kontraktowania i wolności działalności gospodarczej.

Przedmiotem rozprawy jest zbadanie zgodności art.  15 ust. 1 pkt 4 ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji  z art. 20, art. 22 i art. 31 ust. 1 – 3 konstytucji.

***

Art. 15.
1. Czynem nieuczciwej konkurencji jest utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do rynku, w szczególności przez: (…)

4) pobieranie innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży

***

Zdaniem skarżącej spółki, kwestionowany przepis narusza konstytucyjną zasadę wolności działalności gospodarczej oraz zasadę poszanowania wolności i autonomii woli jednostki poprzez nieuzasadnione zawężenie swobody umów, także tych zawieranych w obrocie gospodarczym. Stanowi on wyłom w zasadzie ukonstytuowanej w art. 353¹ Kodeksu cywilnego (swobody umów), ponieważ wyłącza możliwość zawierania umów, na podstawie których pobierane będą inne niż marża handlowa „opłaty za przyjęcie towaru do sprzedaży”. Jak podkreśla skarżąca, czynność prawna, w treści której znalazłoby się zobowiązanie do zapłaty takiej należności, jest przez ustawodawcę traktowana jako utrudnianie dostępu do rynku, a w konsekwencji – czyn nieuczciwej konkurencji. W efekcie zaś, na mocy art. 58 § 1 kodeksu cywilnego, czynność taka uznawana jest za nieważną.

Wprowadzone przepisem art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji ograniczenia wolności umów stanowią, w opinii spółki, niedopuszczalną ingerencję w prowadzenie działalności gospodarczej. Zaskarżony przepis jest specjalną regulacją ustawową dotyczącą obrotu gospodarczego w ścisłym tego słowa znaczeniu. Dotyczy wszystkich umów sprzedaży towarów, których stronami są przedsiębiorcy.

Ponadto, w ocenie skarżącej, redakcja zaskarżonego przepisu narusza zasadę prawidłowej legislacji i konstytucyjną zasadę państwa prawa.

Należy się domyślać, że w sprawie chodzi między innymi o uwzględnienie w kontraktach opłat za pozycjonowanie towarów w hipermarketach, co może być potraktowane jako czyny nieuczciwej konkurencji. Skarżąca spółka ma swoje racje, ale wynikają one z oglądu na sprawę z perspektywy interesu przedsiębiorcy, natomiast interes publiczny również powinien być brany pod uwagę.

Zobacz:

– skargę konstytucyjną rozpoznawaną przez TK (sygn. akt SK 20/12).