Umorzenie udziałów za wynagrodzeniem w formie niepieniężnej – jest przychód czy go nie ma?

Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu przychód powstaje, jednak sprawa nie jest całkiem taka oczywista. Stan faktyczny dotyczy bowiem wypłaty wynagrodzenia za umorzenie udziałów w formie niepieniężnej. Niby nic szczególnego, a jednak przysporzyło wątpliwości.

Do Spółki z.o.o. mają przystąpić jeszcze dwie spółki z.o.o. Następnie, już w poszerzonym składzie, Spółka ma zostać przekształcona w spółkę komandytową. Zanim dojdzie do przeobrażenia, kapitał zakładowy ma zostać uszczuplony poprzez umorzenie części udziałów. W związku z tym, że Spółka ma w posiadaniu kilkadziesiąt działek, na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników ma zostać wypłacone wynagrodzenie za umorzenie udziałów w formie niepieniężnej – w postaci przeniesienia własności. Podział działek nastąpi zgodnie z przysługującym wynagrodzeniem i cenami rynkowymi działek. Należy dodać, iż od momentu nabycia ich wartość znacznie wzrosła.

Celem tych wszystkim zabiegów jest doprowadzenie do sytuacji, w której kapitał zakładowy pierwotnej spółki z.o.o. i następczej spółki komandytowej będzie taki sam. Umorzenie udziałów „starej ekipy” jest konieczne z uwagi na przyłączenie się kolejnych wspólników. Z perspektywy Spółki, posługując się wykładnią gramatyczną art. 12 ust. 4 pkt 3 ustawy o CIT można stwierdzić, iż do przychodów spółki nie zalicza się umorzenia udziałów w spółce. Na potwierdzenie tego stanowiska należałoby przytoczyć chociażby wyrok WSA w Poznaniu z 25 maja 2010 r. (sygn. akt I SA/Po 251/10).

Organ wydający interpretację indywidualną nie podzielił argumentów Spółki, uznając je za niepełne. W opinii Dyrektora IS w przypadku formy niepieniężnej mamy do czynienia z dwoma czynnościami – pierwsza to uchwała, druga to przeniesienie własności. W sytuacji, gdy na Spółce leży obowiązek wypłaty wynagrodzenia za umorzenie udziałów, dochodzi do skrócenia drogi sprzedaży nieruchomości. W typowych warunkach Spółka sprzedałaby działki czyli odnotowałaby przychód, a następnie uzyskaną kwotę przeznaczyłaby na wypłatę wynagrodzenia.

Popatrzmy na sytuację od strony ekonomicznej. W wariancie pieniężnym, Spółka zgodnie z przepisami nie odnotowuje przychodu. Kapitał zakładowy zostaje obniżony, pieniądze z udziałów trafiają do wolnego majątku Spółki, a udziałowcy otrzymują wynagrodzenie. W wariancie niepieniężnym, Spółka ma ponoć odnotować przychód. Kapitał zakładowy zostaje obniżony, pieniądze z udziałów trafiają do wolnego majątku Spółki, z majątku Spółki zostają wyprowadzone nieruchomości na rzecz wypłaty wynagrodzenia. Tylko gdzie ten przychód?

Interpretacja rzeczywiście zasługuje na to, by się nad nią pochylić. Argumenty organu nie do końca mnie przekonują, gdyż zarzucić im można niekonsekwencję. Warto się zastanowić, czy należy tak bardzo różnicować umorzenia za wynagrodzeniem w formie pieniężnej i niepieniężnej?

Zobacz: Interpretację Indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 6 czerwca 2014 r. (ILPB3/423-125/14-2/PR).