Zysk – „prosta” droga do podatku

Życie potrafi układać skomplikowane kombinacje, przy których proste jak dotąd rozwiązania nabierają wątpliwych atrybutów. Zagadnienie wypłaty z zysku / dywidendy, opracowywane na podstawie takich samych przepisów, w oparciu o ten sam stan faktyczny, może być różnorodnie odczytywane.

Spółka komandytowa miała przekształcić się w spółkę komandytowo-akcyjną, a dodatkowo w przyszłości powiększyć się o nowego wspólnika (zmniejszenie się przypadających udziałów w zysku). Komandytariusz spółki dokonywał wypłat na swe konto na poczet przyszłych zysków, od których odprowadzał zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Podczas trwania roku obrotowego udziały dotychczasowego komandytariusza się zmieniły. Rodzą się pytania: o podstawę opodatkowania oraz moment uzyskania przychodu.

Zgodnie ze stanowiskiem Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, należy dokonywać proporcjonalnego obliczenia udziału w zysku przed wstąpieniem nowego wspólnik oraz po jego wstąpieniu, z uwzględnieniem pomniejszonego udziału. Wychodzi na to, że najpierw interesuje nas faktyczna wypłata zysku dokonywana wcześniej przez komandytariusza, a później wirtualna dywidenda. Skoro wypłata była dokonywana na poczet zysku dzielonego dopiero w przyszłości, to taką uchwałę należy uznać za podstawę prawną uzyskania przychodu. Gdybyśmy próbowali proporcjonalnie podchodzić do zysku, należałoby raczej dokonywać dwóch głosowań o podziale zysku najpierw ze starymi wspólnikami, a następnie wraz z nowym. W rzeczywistości była tylko jedna uchwała Walnego Zgromadzenia o wypłacie dywidendy uwzględniającej nowy podział udziałów.

NSA nie zgodził się z argumentacją Izby i sądu I instancji. Zdaniem NSA kluczowa jest uchwała Walnego Zgromadzenia o podziale zysku i ona powinna być punktem odniesienia dla podstawy opodatkowania i momentu uzyskania przychodu wspólników spółki komandytowo-akcyjnej. Zmiany własnościowe w trakcie roku obrotowego nie są istotne, w przeciwieństwie do kwoty jaka przypadnie komandytariuszowi po podziale zysku.

Trudno się nie zgodzić z prawniczą interpretacją NSA, choć z fiskalnego czy ekonomicznego punktu widzenia taki zysk mija się z tym faktycznie wypracowanym. Fiskus nic nie straci, bo suma z dywidend się nie zmienia, ale komandytariusz zapłaci niższy podatek od mniejszego udziału, a nie od zysków obliczanych proporcjonalnie.

Zobacz: wyrok NSA z dnia 13 maja 2014r. (sygn. akt II FSK 1346/12) i wyrok WSA w Poznaniu z dnia 22 lutego 2012r. (sygn. akt I są/Po 878/11).